ජනකතා

සූරිය තවම පායන්නට පමාදෝ                                                              අද ඉර පායන්නේ නැතිද ?

අපේ ජන සාහිත්යේ ඉතා වටිනා අන්ගයක් වන්නේ ජන කවියයි ..මහා පන්ඩිතයන්ගේ විදග්ධ සාහිත්‍ය ඇතුළේ ජන කවියට හරිහමන් පිලිගැනීමක් නොලැබුනත් ජන කවියේ ගැබ් වෙලා තියෙන මනුෂ්‍ය ජීවිතය පිරිසිද දැකීමේ ගුණය පසුවෙන් අමතක කරන්නවත් ,,නොසලකා හරීන්නවත් බැහැ. ජන කවිය හරිම සරලයි .,.,සුගමයි ,,ඒ වගේම රසාලිප්ත ගුණයෙන් අනූනයි .  

          ඔබ අහලා තියෙන සමහර ජන කවි යට සැගවුණු අපූර්ව කතාන්දර තියෙනවා ..මේ එවනි ඔබ අහලා තිබෙන ජනකවියක සැගවුනු අහලා නැති කතාවක් .කතාවට මුල පුරන්න කලින් මෙ කතාව මට කියලා දුන්නු මගේ අත්තම්මාව මතක් කරන්නම ඔනේ ..ඈ බී ජී  ඩින්ගිරිඅම්මා ..ඉපදිලා තියෙන්නේ 1914 අවුරුද්දේ ..ලියන්න කියවන්න නොදැනගෙන හිටියත් පුදුමාකාර මතකයක් ඇයට තිබුනා ..ඒ මතක පෙට්ටගම ඇතුළේ කවි කතන්දර තොගයක් ගොඩගැහිලා තිබුනා ..මම පුන්චිකාලේ එ කතන්දර වලින් ලබාගත්තු රසය සාහිත්‍යට කලාවට කැමති මිනිහෙක් වීමේ අඩිතාලම වුනා කියලා මට හිතෙනවා. 

         හරි දැන් අපි කතාව අහමුකෝ .

.මේ සිද්දිය වුනේ බොහෝම ඉස්සර කාලේ පිටිසර පන්සලක. ඉස්සර ගමේ පන්සලේ හිටියේ භික්ෂූන් වහන්සේලා දෙනමක් හෝ තුන්නමක් ..ඒ කියන්නේ ලොකුහාමුදුරුවොයි, පොඩිහාමුදුරුවොයි.,.තව ඇබිත්තියෙකුත් හිටියා. දන්නවානේ ඇබිත්තියා ? මිනිහා තමයි පන්සලේ සේවකයා .බොහෝම වෙලාවට පන්සලේ බෝමලුව අමදින වැඩේ ඉදන් දානශාලාවේ වැඩ කටයුතු දක්වා ඒකී මෙකී නොකී සියලු කටයුතු සිද්දවුනේ ඇබිත්තියා අතින් .හුගක් වෙලාවට ඇබිත්තියා හැටියට කටයුතු කලේ පැවිදි ජීවිතයට ඇතුළත් වෙන්න බලාපොරොත්තුවෙන් ඉන්න කොලුගැටයෙක් ..එහෙමත් නැත්නම් ටිකක් විතර මෝඩපහේ කාත්කවුරුත් නැති අසරනයෙක් .

මේ අපේ කතාවෙත් ඉන්නවා ඇබිත්තියෙක් ..එයාත් ටිකක විතර මෝඩපහේ පෙනුමක් තියෙන කොලුවෙක් ..නිකන් හිතමුකෝ මේ කැරැක්ටර් එක රගපාන්නේ සරත් කොතලාවල කියලා. දැන් එයාව දන්නෙ නැති අය මට අම්බානකට බනිනවා ඇති නේ. අපේ අබිත්තියා හැමදාම පාන්දරම අවදිවෙලා දවසේ වැඩ කටයුතු කරන්න පුරුදුවෙලා හිටියා ..කුකුලා හඩලන වෙලාවට  තමයි මෙයා නැගිටින්නෙ. දවසක් හරි අබග්ගයක් වුනේ නැතෑ. කලින් දවසේ මහරෑ ලොකු සවාරියක් ගහලා ආපු කුකුළෙක් පරක්කුවෙලා නිදාගන්න ලෑස්තිවෙලා පහුවදා පාන්දරට අඩලන්න පරක්කු වෙයි කියලා හිතලද කොහෙද නිදාගන්න කලින් මහරෑ ජාමෙ ඇඩලුවෙ නැතෑ. 

         කුක්කු කූඌඌඋක් .....කුක්කුකූඌඌඌඌඌක්ක්ක් ....

මේ යක්ශ කුකුළගෙ හඩලන සද්දෙට පන්සලේ සැපට  නිදාගෙන හිටිය අපේ අහින්සක ඇබිත්තියා ඇහැරුනා ..වටපිට බැලුවා. තාම කලුවරයි .ඒත් කුකුලට වරදින්න විදිහක් නෑනෙ ,පාන්කළුවර වෙන්න ඇති කියලා හිතපු අපේ මනුස්සයා දඩි බිඩි ගාල දවසේ වැඩටික පටන්ගත්තා .කලුවරේම මුලු පන්සල් වත්තම අතුගෑවා .දානෙ භාජාන සේදුවා. දානෙ ශාලාවත් අතුපතු ගාලා පිරිසිදු කරා .මේ වැඩටික කරන්න පැය දෙක තුනක් යනවනේ ,වැඩටික ඉවරයි .එත් තාම ඉර පෑයුවෙ නෑ ...දැන් අපේ වීරයා පන්සලේ ඉස්තෝප්පුවට වෙලා මදුරුවො තල තලා බලන් ඉන්නවා ඉර පායනකම් .ඉන්නවා ඉන්නවා තාම නෑ. අන්තිමේට මේ අහින්සක ඇබිත්තියට බය හිතුනා ඉරට මොකක් හරි කරදරයක් වෙලා ඉරපායන්නෙ නැතුවවත්ද කියලා .අපෙ ඉස්සර මිනිස්සු දුකට සතුටට විතරක් නෙමෙයි තරහක් බයක් හිතුනත් කවියක්නෙ කියන්නෙ ,ඉතින් අපේ මනුස්පයත් මෙන්න මෙහෙම කවියක් කීවයි කියමුකෝ. 

                සූරිය සුනෙර වට දෙවරක්   ගියාදෝ                 කාරිය කරන රථ ඇණ   ඉගුලුනාදො                 වීරිය කරන රාහුට  අසු       වුනාදෝ                 සූරිය තවම පායන්නට        පමාදෝ 

ඇබිත්තියා බයෙනුයි දුකෙනුයි මහරෑජාමේ මහහයියෙන් කියපු මේ කවිය පන්සලේ ලොකු හමුදුරුවන්ටත් ඇහුනා .නැගිටලා බලපු ලොකු හාමුදුරුවන්ට තෙරුනා අහින්සකයා නැට්ට පාගගෙන කියලා .ලොකුහාමුදුරුවෝ අබිත්තියාට සිද්දවෙලා තියෙන දේ පැහැදිලි කරලා දුන්නෙත් .  
               

                  සූරිය සුනෙර වට දෙවරක් ගියෙත්    නැත                   කාරිය කරන රථ ඇණ ඉගුලුනෙත්    නැත                   වීරිය කරන රාහුට අසු වුනෙත්          නැත                   සූරිය මෙලෝ පායාන්නට පස් පැයක් ඇත 


ලොකුහාමුදුරුවන්ගේ කවිය ඇහුනට පස්සෙයි ඇබිත්තියාට වැඩේ තේරුනේ .ඉර පායන්න පස් පැයක් තියෙනවයි කිව්වම වෙලාව කීයට විතර වෙන්න ඇතිද කියලා හිතාගන්න පුලුවන්නෙ .මිනිහා ඊට පස්සෙ මොනා කරාද කියලා නම් අපි දන්නෙ නෑ .. 
     
                     චින්තක ටිකිරිබණ්ඩාර. 

ආර්. ඇල් ස්පිට්ල්

අපේ වැද්දන්ට පෙම් කළ සුදු වැද්දා 

th 1930 oYlfha uq,aNd.fha jifrl wfm%a,a udihhs' fmd,af,aneoao jeoaokaf.a yoìu jQ jkf.duq yryd jegqKq mgq jkux Tiafia lair f,i bÈßhg weúo hk zznqIaZZ j¾.fha lndhlska isrer jid.;a Wi ySkaoEß wd.ka;=lhd .uka úvdj ksjd.ekSugj;a fudfyd;la k;r fkdjQfhah' úh<s je,s iq<x yudhk ta ÿIalr jkuf.a Tyq msgqmiska .eñhka lsysmfofkl=;a nvq msrjQ nr lr;a;hl=;a we§ wdfõh' kqjr., jeÈ .ïudkhg fiakaÿ jQ zznqIaZZ fldaÜldrhd m%uqL fuu wd.ka;=lhka msßi jeoaoka úiska ms<s.kq ,enQfha buy;a ikaf;daIfhks' jeoaoka zznqIaZZ lndOdÍ iqÿ cd;slhdj wduka;%Kh lrkq ,enQfha ;u f.da;%fhau tll= mßoafoka zziqÿyQrdZZ hk kñks'

jeoaoka w;frys zziqÿyQrdZZ kñka wdorhg yd nqyqukg md;% jQ fï zznqIaZZ lndOdßhd isxy, idys;H f,dalh ;=< ;u uqødj ;nkq n,kafka zzfodia;r wd¾' t,a' iamsÜ,aZZ f,isks' .egjr úfha§ Tyqf.a zziqÿ jeoaodZZ iy zziqÿ f.dakdZZ lD;s oaú;ajh wdYajdockl f,iska wm b,kaodß is;a i;ka uqim;a lf<ah' mqxÑ ;srfha ùrhka fkdjQ tl, ;reK idys;Hldókaf.a ùrhka ,ehsia;=fõ yEkaia ^iqÿjeoaod& o fmruqfKa rd< flfkla úh'

idys;H lD;ska úYd, .Kkla rpkd lr fkd;snqK;a fodia;r iamsÜ,a furg idys;Hfha lemS fmfkk ux i,l=Kla igyka l< ks¾udKlrefjla fjhs' Tyq iqúfYaIs jkafka Tyqf.a idys;Hh ks¾udK yryd furg jeÈ ck;dj ms<snoj meyeÈ,s" ksjrÈ Ñ;%hla bx.%sis lshjk f,dalh fj; f.khdug yels jQ ksidfjks' rhsv¾ ye.d¾â ;u woaN+; m%nkaO Tiafia mQ¾j yd mYapd;a hgf;a úÔ; wm%sldkq f.da;%hkaf.a iudc" ixialD;sl levm; f,dalhd yuqfõ újrKh lrkq ,enqjdla fuka fodia;r ßjâ ,hk,a iamsg,a fyj;a wd¾' t,a' t,a iamsÜ, o ;u iaj,am idys;H lD;ska lsysmh Tiafia jeÈ ck iudc ixialD;sfha wkdjrKh fkdjQ ;eka ksrdjrKh lrñka wk,am jQ fiajhla bgq lrkq ,eîh'

ස්පිට්ල් ගැන මෙ කුඩා සටහන මම බොහොකාලයකට පෙර මුතුහර සගරාවට ලියූ ලිපියකින් කඩගත්තු කොටසක් ..ස්පිට්ල් ගැන ඔබ දන්නා දේත් ලියන්නැයි කාරුනිකව ඉල්ලා සිටිනවා .

චින්තක ටිකිරිබණ්ඩාර 

මෙන්න පුතේ නඩු ......

මෙ දවස්වල ලන්කාවෙ අධිකරණය ගැන  සෑහෙන වගේම නොසෑහෙන කතාත් කියවෙනවා ..අපි නම් ඉතින් නොසෑහෙන කතා කියන්න සූජානමක් නෑ ඕන් .මොකො අපි කැමති නෑ ඇතුළට ගිහින් ඇවිත් උසස් අධ්‍යාපන වගේ අමතිකමක් අරගෙන කාටවත් කරදර නොවෙන්න වැඩ ටික කරගෙන ඉන්න .මේ කියන්න ලෑස්ති වෙන්නේ විහිලු කතාවක් .හිනා යයිද කියන්න නම් දන්නෙ නෑ ...

ඔන්න එදා නඩුව තිබුනේ මිනීමැරුමක් ගැන .චෝදනාවට ලක්වෙලා හිටිය චූදිතයා විත්ති කූඩුවේ  ඉන්නවා ..මිනිහට අවාසිවෙන විදිහටයි වැඩේ යන්නේ දැන් .මියගිහින් හිටියෙ සිරිපාල කියලා මනුස්සයෙක් .(අහින්සක සිරිපාල අපේ ඕනෙම  කුඩු කේඩු කතාවකට අහිතක් නැතිව එක පයින් එන කෙනානෙ )විත්තිකාරයා  තමයි වික්ටර් ..එයා මේ මිනීමැරුමට වරදකාරයා කරන්න ඔනෙ තරම් සාක්ශි තිබුනා ..නමුත් හීනියට පොඩි කොස්සකුත් තිබුනා  .මොකද්ද දන්නවාද ,සිරිපාලගේ death body එක හම්බවෙලා තිබුනෙ නෑ එ වෙනකොටත් .මේක මදෑ අපේ විත්තිකාරයා වෙනුවෙන් පෙනී හිටිය පෙරකදෝරු මහත්තයාට .තමන්ගෙ සේවාදායකයාට එල්ලුම් ගහෙන් මෙහා දඩුවමක් නොලැබෙන එක ටක්කෙටම විස්වාශ උනත් මිනිහව බේරගන්න පොඩි උත්සාහයක් අන්තිම පාරටත්  දාන්න ඕනෙයි කියලා අපෙ පෙරකදෝරු මහත්තයා  කල්පනා කෙරුවා .

"ගරු ජූරි සභිකයිනි ,,මම මෙ මොහොතේ සූදානම් වෙන්නේ තමුන්නාන්සේලා පුදුමයට පත් කරන්නයි ..මේ නඩුවට සම්බන්ධ මිය ගියායි කියන සිරිපාල මහතා තව සුලු මොහොතකින් මේ ගරු උසාවියට ආන්න අර දොරෙන් අවිදගෙන ඇවිත් මේ වික්ටර් මහත්තයා නිර්දෝශි බව ඔප්පු කරයි ."
පෙරකදෝරුවා එහෙම කියලා ඔරලෝසුව දිහාත් බලලා එකපාරටම උසාවියේ දොර දිහාට හැරුනා ..මුලු උසාවියම මේ කතාවෙන් පුදුමයට පත් වෙලා දොර දිහා බැලුවා .

.මිනිත්තුවක් දෙකක් ගියා ,එත් බලුපැටියෙක්වත් ආවේ නම් නෑ. උසාවිය ඇතුලේ කසු කුසු වලට ඉඩක් නැතත් ඒ වෙලාවෙ නම් පොඩි කසුකුසුවක් පැතිරිලා ගියා ..ඔන්න ඊට පස්සේ අපේ පෙරකදෝරු උන්නැහේ ආයෙමත් නැගිටලා මෙහෙම කියුවෙ නැතෑ .

"ඇත්තම කියනවා නම් මන් කිව්වෙ ගොතාපු කතාවක් ..නමුත් මෙ උසාවියේ හැමෝම මන් කිව්වා විතරයි සිරිපාල දැන් එයි දැන් එයි කියාලා හිතාගෙන දොර දිහා බලාගෙන හිටියෙ නැද්ද ?  ?අන්න ඒ නිසා මන් මේ ගරු උසාවියට යෝජනා කරනවා අනෙක් සාක්ශි කොහොම උනත් සිරිපාල මියගියාමද කියන කාරනාව සම්බන්ධයෙන් සාධාරණ සැකයක් මේ ගරු උසාවියටත් තියෙනවා කියලා ..ඔනෑම චෝදනාවක් සාධරණ සැකයකින් තොරව ඔප්පු වෙන්න අවශ්‍යයි ..ආන්න ඒ යුතුයි මෙ විත්තිකරුවා නිවරදිකරු බවට තීරනය කල යුතුයි  කියලා මන් යොජනා කරනවා ..."

ඔන්න ඉතින් ඊට පස්සෙ ජූරි සභිකයෝ ටික ඇතුළට ගියා තීරණයක් අරගෙන එන්න .ගිහින් ආවයි කියලත් කියමුකො .අවිල්ලා කිව්වෙ කොහොමද කියලද හිතන්නෙ ,,විත්තිකාරයා මිනීමැරීමේ චෝදනාවට වැරදිකාරයා කියලා කිව්වා .තමන්ගෙ තර්කයෙන් හැමෝම කොරවෙලා ගියයි කියලා හිතාගෙන හිටපු අපේ පෙරකදෝරු උන්නැහේ ඒක ඇහුවා විතරයි කොරවෙලා ගියා .

"කොහොමද එහෙම වෙන්නේ සිරිපාල එනකම් ඔයාලා දොරදිහා බලාගෙන හිටියනේ ""කියල අපේ යාලුවා දුකෙන් වගේ කිව්වා .

"ඔව් අපි හැමෝම දොර දිහා බැලුවා තමයි ,,හැබැයි ඔයාගෙ සෙවාදායකයා නම් ඒ පැත්ත පලාත බැලුවේ නෑ "  නැගී හිටපු ජූරි සභිකයෙක් උත්තර දුන්නා...

කොහොමද වැඩේ ආ .....?

සෙන් කතාවක්

ආගම්වාදීන් වෙන්න ඕනෙද ? 

මම හතර පෝයටම පන්සල් නොගියත් මගෙ ආගම ගැන හුගක් අඩ්ම්බරවෙන කෙනෙක් ..බෞද්ධයෙක් වීම නිසා මට මගේ ජීවිතයට ගොඩාක් දේවල් ලැබිලා තියෙනවා ..නමුත් මම කවදාවත් කැමති නැහැ තවත් ආගමකට අපහාස කරනවට ..ඔයාලත් එහෙම වෙන්න ඇති කියල මන් හිතනවා ..බුදු දහම මොනතරම් සහජීවනාත්මක ධර්මයක්ද කියලා පෙන්විය හැකි අපූර්ව සෙන්  කතාවක් කියවන්න ලැබුණා ..ඒ පර්සි ජයමාන්න මහත්තයා ලියල තියෙන ""සෙන් බොදු කතා ""කියන පොතේ තිබිලා ..පර්සි ජයමාන්න කියන්නෙ විශිශ්ට පුවත්පත් කලාවේදියෙක් ,,පරිවර්තකයෙක් කියල අමුතුවෙන් කියන්න ඔනෙ නැහැ..මේ පොත මට දුන්නෙ අපේ කරු මහත්තයා ....අගුලානෙ සරසවි මුද්ර්ණාලයේ අධිපතියා ..හරි සරල මනුස්සයෙක්, එයා ගැන පස්සෙ කියන්නම් ..දන් අර කතාව අහමුකො .

තරුණ සෙන් සිසුවෙක් ගසාන් කියන සුප්‍රකට සෙන් ගුරුවරයා හමුවෙන්න දවසක් ගියා ..ඔහු ගියේ බයිබලයකුත් අරගෙන ..ගිහින් මෙහෙම ඇහුවා .

"."ඔබතුම බයිබලය කියවලා තියෙනවාද ?"

"නෑ ......කෝ කියවමු බලන්න මට ඇහෙන්න  ." ගසාන් ගුරුතුමා කිව්වා .

සිසුවා එහි කොටසක් කියෙව්වා .

"."ඇයි නුබ පලකට නැති වස්ත්‍රයක් ගැන තැවෙන්නෙ ? තැන්නේ වැවෙන ලිලී මල් දෙස බලාපන් .ඒවා මතුවෙන්න වද විදින්නේ නෑ ,,ඇම්බරෙන්නේ නෑ ..ඒ වගෙ මම නුබට කියන්නේ හෙටක් ගැන හිතන්න එපා ..හෙට හෙට ගැන බලාගනීවි ."

."අපූරුයි ."."අතිශයින් සතුටට පත්වූ ගසාන් ගුරුතුමා මෙසේ කීවා ."."මේ වචන කවුරුන් කීවත් ඔහු ප්‍රබුද්ධ අයෙක් ."

."සිසුවා දිගටම කියවාගෙන ගියා .

"ඉල්ලන්න ,,එය ලැබේවි ..සොයන්න එය නුබට සොයගත හැකිවෙවි ..තට්ටු කරන්න .එය ..." 

"ඉතා අනර්ඝයි ..ඒ වදන් කවුරුන් කීවත් ඔහු බුද්ධත්වයට ලන්වූ කෙනෙක් වෙන්න ඕනේ ."."ගසාන් ඒ බයිබල් පාඨ ගැන අදහස් දක්වූයේ එහෙමයි .

.කතාව ඉවරයි ..මේ ක්‍රිස්තියානි බයිබලය ගැන බෞද්ධ සෙන් භික්සුවකගේ වචන.. ඒ වචන ඔස්සේ හිතා බලන්න කියල විතරයි ම්න් කියන්නේ .