අපි පාසල් යන කාලයේ 2 සහ 3,4,5 ශ්‍රේණි වලදී අත්වැඩ කියලා විශයක් තිබුණා. බොහෝ වෙලාවට අත්වැඩ වෙනුවෙන් අපට පැවරුණු විශයය කාර්‍යය වුණේ මැටි ආශ්‍රයෙන් විවිධ නිර්මාණ කිරීම. හදිසියේම මට මේ අත්වැඩ හෙවත් මැටිවැඩ ගැන මතකයන් තුඹසින් එළියට ඇදීගෙන එන උරගයෙක් පරිද්දෙන් එළියට ආවෙ ඇයි කියලත් පැහැදිලි කරන්නම්.
මේ මෑත ගෙවීගිය දවසක මම පානදුරේ පොත්සාප්පුවකට ගොඩවුණා. ඒකේ ලිපිද්‍රව්‍ය අංශයේ කරක් ගහමින් ඉන්නකොට මට අහුවුණා විකිණීමට තියලා තියෙන මැටි පාර්සලයක්. මම මේ කියන්නේ අපි පොදුවේ ක්ලේ කියලා හදුන්වන කෘතීම මැටි ගැන නෙමයි. ඒ පාර්සලයේ ලේබලයක් අලවලා තිබුණා පදම් කළ මැටි කියලා සදහනක් සහිත. මගේ මුවට හීන් හිනාරැල්ලක් නැගුණා ඒ ලේබලය කියවලා.
පුංචි පන්තිවලදී අපේ පන්තිභාර ගුරුතුමා කියනවා හෙට අත්වැඩ තියෙනවා හැමෝම මැටි බෝලයක් අරන් වරෙව් කියලා.ඉතින් ගෙදර ගිහින් මැටි බෝලයක් සූදානම් කරගන්න කම් ඉවසිල්ලක් නෑ. කළු මැටි, කිරි මැටි සහ තුඹස් මැටි කියලා අපි මැටි වර්ග කරගෙන හිටියා.පන්තියේ කෙළි පැටික්කියෝ බොහෝ විට සූදානම් කරගන්නේ තුඹස් මැටි. මොකද හොයාගන්න පහසුයි. ගෙදර වත්තෙ තියෙන තුඹසක් කඩලා අරගෙන (තුඹස එහෙම පිටින්ම කඩන්නේ නෑ. පොඩි කොටසක් ,තුඹස් දළු කියලා කියන්නේ තුඹසෙ ඉහළම තියෙන ,,තවමත් ගොඩනැගෙමින් තියෙන කොටස්. මෙන්න මේ තුඹස් දළු වලින් මැටි බෝලයක් පහසුවෙන් නිර්මාණය කරගන්න පුළුවන්. ) මැටිබෝලයක් හදාගන්නවා.
නමුත් අපිට මේ තුඹස් මැටි හරියන්නේ නෑ. මොකද අව්වට අහුවුණු හැටියේ පුපුරනවා. අපිට හොද කළුමැටි. නමුත් කළුමැටි හොයාගැනීම කළුනික හොයනවා තරම්ම නැතත් ටිකක් විතර අමාරු කාර්‍යයක්. අපේ කුඹුරු යාය පහළින් ගලාගෙන යන ඔයක් තියෙනවා කුඹුක්කන් ආරු කියලා ..මෙන්න මේ ඔය ඉව්රෙ සමහර තැන්වල කළුමැටි තියෙනවා. ඒ තැන් ගැන අපි දැනගෙන හිටියා. නමුත් පුංචිම කාලෙදි නම් අපිට කළුමැටි ගෙනත් දුන්නේ තාත්තා. මැටි තියෙන තැනින් කොටාගෙන ඒවා කකුලෙන් පාගලා පදම් කරගන්නවා. ඊටපස්සේ ලොකු හබරල කොලේක හොදට ඔතනවා. ආයෙත් දිගාරින්නේ ඊළග දවසේ පන්තිකාමරයේදී. එතකොට මැටිටික තැම්බිලා හොදට පදම් වෙලා තියෙනවා. නමුත් අපි වෙනමත් මැටි ටිකක් අරගෙන එනවා. ඒ ඊළග දවසේ පන්තිකාමරයේදී හදන මැටි මූර්තිය වෙනුවෙන් පෙර පුහුණුවකට.
මට ඒ තරම් ලස්සනට මැටි නිර්මාණ කරන්න බැහැ. මම නිතරම හදන්නේ නයි. (අරින්නෙත් නයි.) මැටිවලින් නයෙක් හදන එක ඒ තරම්ම පහසුයි. මැටි ටිකක් අරගෙන දෙඅත්ලට මැදි කරලා රෝල් කරගන්නවා. එතකොට හරි අපූරුවට නාගයාගේ කඳ කොටස හැදෙනවා. දැන් ඔබට කැමති ප්‍රමාණයකින් කැමති විදිහකට පයන්න ඇතුව හෝ නැතුව නාගයාගේ පෙණය යොදන්න පුළුවන්.
කිරිමැටි ගැන කියන්න බැරි වුණානේ. කිරිමැටි හදාගන්නේ කුඹුරේ නියරවල් මඩ තියපු අළුත ,,නියරවල් හාරමින් ගන්නා මැටිවලින්. කිරිමැටි කළුම කළු පාටට නැහැ. තුඹස් මැටි තරම් දුඹුරු පාටත් නැහැ. ඇත්තම කිව්වොත් කිරිපාටත් නැහැ. ඒ වුණත් අපි කිවේ කිරිමැටි කියලා. කුඹුර දෙකට බෙදන නියර හදුන්වන්නේ මහනියර කියලයි. මෙ මහනියරෙන් තමයි හොදම හොද කිරිමැටි හොයාගන්න පුළුවන්.නමුත් ඉතින් අපි නියර හාරමින් මැටි එක්කාසු කිරීම නම් වැඩිහිටියන්ගේ සතුටට හේතු වුණේ නැහැ.
දැන් පූරවාපර සන්ධි ගළපා ගැනීමේ අවස්ථාව. අර විකිණීමට තිබුණු පදම් කළ මැටි පාර්සලය දැකලා මට දුකක් වගේම සතුටකුත් ඇතිවුණා.දුක හිතුණේ මේ තරම් මැටි හොයාගන්නට පුළුවන් මහපොළවක් අපිට තිබෙද්දීත් මැටිත් කඩෙන් ගැනීමට අපි පෙළඹිලා සිටීම හින්දයි. මැටිවලින් අත්කම් කිරීම කියන්නේ සුදුසු මැටි වර්ගයක් සොයාගැනීමෙ සිට ඒවා පදම් කරගනිමින් නිර්මාණයක් කරගැනීම දක්වාම දිවෙන ක්‍රියාවලියක් නේ. නමුත් ඉතින් වෙගයෙන් වෙනස් වෙන ආර්ථික සාමාජයීය තත්වයන් හමුවේ පැරණි ක්‍රියාවලියන් ඒ ආකාරයෙන්ම පවත්වාගෙන යාම හුදු හිතළුවක් විතරයි.
අලෙවියට මැටි තිබෙන එක මට සතුටක් වුණේ ඇයි කියලා දන්න්වාද? ඇත්තටම මම හිතුවේ දැන් පුංචි උන්ගේ පන්තිකාමරයෙන මැටිවලින් නිර්මාණයන් කිරීම සිද්ද වෙන්නෙ නැහැ කියලයි. පුංචි අවදියෙදීම නිර්මාණශීලී අවස්ථාවන් දරුවන්ට අත්විදින්නට ඉඩ ලබා දීම අනාගතයට රටක් ජාතියක් වශයෙන් හොද ආයෝජනයක්.ඉතින් මේ විකිණීමට තබා තිබුණු මැටි පාර්සලය දැක්කට පස්සේ මට හිතුණා තවමත් අපේ පාසලේ පංතිකාමරයේ මැටිවැඩ වලට ඉඩක් තිබෙනවා නේදෝ කියලා. මට සතුටක් දැණුනෙ ඒකයි. නමුත් ඇත්තම තත්වය මොකද්ද කියලා නම් මම දන්නේ නැහැ.
කුලය සහ මැටිවැඩ
බ්ලොග් ලෝකයේ බොහෝ දෙනා මට කුලවාදියෙක් කියමින් මැටිගසා මරන්නට හදනවනේ. මගේ එක් ලිපියක තර්කය වුණේ අපේ රටේ බොහෝ අංශවලට කුලය කියන සාධකය තීරණාත්ම ආකාරයෙන් බලපාලා තියෙනවා සහ තිබෙමින් පවතිනවාය කියලයි. මේ මැටිවැඩ කියන විශයටත් එහෙම බලපෑමක් තිබුණය කියලා මට පැහැදිලිව කියන්න පුළුවන්. කුල බෙදීම් අනුව මැටි කර්මාන්තය ආශ්‍රිතව කටයුතු කරන ලැබූ ජනතාව හැදින්වූයෙ කුඹල්ලු කියලයි. කුඹල් ජනයා මෙරට කුල වර්ගීකරණයේ පහළින් සිටිනා ජනකොටසක්. අන්න ඒ කාරණාව නිසාම දෝ අපි පුංචි කාලයේදී මේ මැටි වැඩ කියන විශයය සම්බන්ධයෙන් උනන්දු කිරීමක් හෝ දිරිමත් කිරීමක් ගුරු දෙගුරු දෙපාර්ශවයෙන්ම අපිට ලැබුණේ නැහැ.ඒ වගේම පස්සේ මට සහතික වශයෙන් කියන්න පුලුවන් අත්කම් වර්ගීකරණයට අයිත් වුණු මැටිවැඩ කියන විශයය අධ්‍යාපන සංශෝධන වලදී හැලිලා ගියේ මෙ කුලය කියන සාධකයේ අනියම් බලපෑම නිසාය කියලා. ඇතමෙකුට මේ කාරණාව මගේ හිතළුවක් වශයෙන් හිත්න්නත් පුළුවන්. නමුත් මීට වඩා බරපතල සංවේදී කාරණා වලට කුලය කියන සාධකය බලපාලා තියෙනවා.අන්න ඒ නිසයි මගේ සමහර බ්ලොග් සටහන් වලින් කුලය කියන සාධකය සහ එහි ක්‍රියාකරීත්වය ගැන යම් තර්මක හෝ අවබෝධයක් අප ලබා සිටිය යුතුයි යන කාරණාව මතු කරමින් සිටියේ.මැටිවැඩ කියන විශයයටත් හොද පිළිගැනීමක් සහිතව විද්‍යාත්මක පදනමකින් එ විශයය දියුණු කරන්නට බලධාරීන් උත්සාහ ගත්තා නම් ඉතා විශිෂ්ට මූර්ති ශිල්පීන් ගණනාවක් බිහිකරගන්නට අපට හැකිව තිබුණාය කියන කාරණාව නම් ස්තීරයි. ස්තූතියි...
